คุณแม่หลังคลอดกับ “จุดสำคัญ” ที่ต้องดูแล?
คุณแม่หลังคลอดจะมีการปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ และที่สำคัญเปลี่ยนสถานภาพทางสังคมโดยการเป็นคุณแม่อย่างเต็มตัวที่ต้องทำความรู้จักดูแลลูกน้อย แต่คุณแม่เองก็ต้องอย่าลืมดูแลตัวเองด้วยเช่นกัน
การดูแลฝีเย็บและแผลผ่าตัด
ควรทำความสะอาดแผลฝีเย็บโดยล้างด้วยน้ำต้มสุกอุ่นๆ และสบู่ โดยไม่ต้องใช้น้ำยาล้างแผลเป็นพิเศษแต่อย่างใด เสร็จแล้วใช้ผ้าสะอาดซับให้แห้ง แผลจะติดกันในเวลาไม่นาน ส่วนแผลผ่าตัด แพทย์จะเปิดแผลประมาณ 7 วัน หลังผ่าตัด ซึ่งถ้าไม่มีปัญหาสามารถถูกน้ำได้ ไม่ต้องปิดแผลหรือทำแผลแต่อย่างใด ในช่วงหลังคลอดจะมีน้ำคาวปลา ควรรักษาความสะอาดให้ดี ต้องหมั่นเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ หากมีเลือดชุ่มเพื่อให้สะอาดอยู่เสมอ อย่าปล่อยให้หมักหมมหรือมีกลิ่นเหม็น เพราะอาจจะทำให้แผลฝีเย็บอักเสบได้และไม่ควรสวนล้างช่องคลอด
การเช็ดทำความสะอาดหลังการขับถ่าย ควรเช็ดจากหน้าไปหลังเสมอเพื่อป้องกันการติดเชื้อ อักเสบของแผลฝีเย็บ ส่วนการใช้สายชำระควรหลีกเลี่ยงการฉีดน้ำแรงๆ ถูกแผลโดยตรง เพราะอาจทำให้แผลฝีเย็บแยกหรือปริได้
การดูแลเต้านม
การดูแลเต้านมในช่วงหลังคลอด ไม่จำเป็นต้องทำอะไรมากนอกจากการทำความสะอาด พร้อมการอาบน้ำในแต่ละวันนั้นเพียงพอแต่ไม่ถึงกับต้องทำบ่อยจนเกินไป เพราะต่อมไขมันภายในจะผลิตไขออกมาช่วยถนอมเต้านมและหัวนมอยู่แล้ว ในช่วงตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอดและให้นมลูก เต้านมจะมีขนาดและน้ำหนักเพิ่มขึ้น ทำให้เอ็นที่พยุงเต้านมเกิดการยืดขยาย ดังนั้นควรสวมยกทรงเพื่อช่วยพยุงไว้ป้องกันการหย่อนยาน ที่สำคัญคืออย่าลืมล้างมือทุกครั้งก่อนที่จะจับเต้านมและหัวนมในการให้นมลูก
ถ้ามีอาการเต้านมคัดควรแก้ไขโดยบีบน้ำนมออกบ้าง และใช้น้ำเย็นประคบบริเวณเต้านม จะทำให้ลดอาการปวด การเกิดอาการนมคัดนี้ ถ้าปล่อยทิ้งไว้นานๆ อาจทำให้เกิดเต้านมอักเสบได้ ถ้าอาการเป็นมากแนะนำปรึกษาแพทย์
การดูแลผิวพรรณ
อาการท้องลายนั้นเป็นเรื่องที่เกิดตามธรรมชาติอาจป้องกันได้ยาก ปัญหานี้เกิดขึ้นจากผิวหนังบริเวณท้องยืดขยายตัวออกมากและเป็นไปอย่างรวดเร็วจนผิวปริแตก การดูแลผิวหน้าท้องควรต้องเริ่มตั้งแต่ตั้งครรภ์ แม้ว่าจะไม่มีครีมหรือยาทาชนิดใดที่จะป้องกันปัญหาท้องลายอย่างได้ผล แต่สามารถทาครีมเพื่อบรรเทาได้ตั้งแต่ตั้งครรภ์ช่วงแรกๆ เพื่อช่วยให้ผิวชุ่มชื้นอยู่เสมอ อาจช่วยลดความรุนแรงของปัญหาท้องลายได้บ้าง เช่น น้ำมันมะกอก ครีมหรือโลชั่นบำรุงผิวที่มีส่วนผสมของมอยส์เจอไรเซอร์ หรือเบบี้โลชั่นชนิดใดก็ได้
ส่วนรอยดำคล้ำบริเวณข้อพับต่างๆ นั้น เกิดขึ้นเพราะการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนระหว่างตั้งครรภ์ ซึ่งจะค่อยๆ ดีขึ้นเองในช่วงหลังคลอด คุณแม่ไม่ต้องพยายามขัดออก เพราะอาจจะทำให้เกิดการอักเสบของผิวหนังได้ สำหรับบางส่วนที่เห็นได้ชัด เช่น ลำคอ อาจใช้แป้งทาปกปิดได้บ้าง
ดูแลผมเส้นผม
ระยะหลังคลอด อาจเกิดอาการผมร่วงออกเป็นจำนวนมากกว่าปกติ แต่ถือว่าเป็นภาวะที่เกิดได้เป็นปกติ และเป็นภาวะที่เกิดขึ้นชั่วคราวเท่านั้น เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ดังนั้นคุณแม่จึงไม่ต้องตกใจ โดยทั่วไปแล้วอาการจะหายไปภายในเวลาประมาณ 6 – 12 เดือน ซึ่งต่างกันในแต่ละกรณี โดยจะมีผมเส้นใหม่ขึ้นมาแทนที่ ดังนั้นคุณแม่อาจถือโอกาสนี้ในการเปลี่ยนทรงผมใหม่ โดยอาจตัดผมสั้นซึ่งเป็นทรงที่ต้องการการดูแลน้อย ทำให้ไม่ต้องหวีผมบ่อยเพราะการหวีผมหรือแปรงผมแรงๆ และบ่อยครั้งจะทำให้ผมร่วงมากขึ้น แต่ถ้าหากมีอาการผมร่วงรุนแรงอาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจประเมินเพิ่มเติม
คุณแม่หลังคลอดนอกจากจะต้องการการดูแลทางร่างกายแล้ว ทางด้านจิตใจก็ต้องการการดูแลไม่แพ้กัน ทั้งคุณพ่อและสมาชิกในครอบครัวช่วยให้กำลังคุณแม่ด้วย
บทความแนะนำ :
10 เรื่องที่ต้องใส่ใจหลังคลอด
ต้องดูแลตัวเองหลังคลอดลูก 7 วันแรกอย่างไร?
บำรุงร่างกายคุณแม่หลังคลอด ด้วยผักพื้นบ้าน หาง่าย!!
6 สิ่งที่ต้องรู้ เพื่อดูแลลูก 1 เดือนแรกหลังคลอด
ขอบคุณข้อมูลจาก : momypedia.com
ภาพจาก : pinterest.com